Artykuł powstał podczas programu stażowego Narodowego Centrum Kultury (2021/22)

​

Sport - idealny kompan w pracy muzyka

Bartłomiej Gliwa

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Trening fizyczny, psychiczny, walka ze swoimi słabościami – to tylko niektóre elementy wspólne pracy sportowców i muzyków. Praktyka artysty przeważnie wygląda jak przygotowanie sportowca. Często zapomina się, że połączenie obydwu dziedzin przynosi najlepsze rezultaty. 

 

Cechy wspólne 

Gra na instrumentach i śpiew wymagają dobrej kondycji, świetnej koordynacji ruchowej oraz wyćwiczonych mięśni. 

 

Przygotowanie 

Rozgrzewka w obu przypadkach polega na fizycznym przygotowaniu ciała, żeby zmniejszyć ryzyko kontuzji. Istotne jest też wcześniejsze ustalenie kolejności ćwiczeń. Nie traci się wówczas czasu na planowanie podczas samego treningu. 

 

Zmagania z psychiką 

W znacznej mierze obie dziedziny polegają na powolnym dążeniu do mistrzostwa. Nie są też najpopularniejszymi pracami zarobkowymi. Niekiedy mogą spotkać się z niezrozumieniem, nawet wśród bliskich. Porażki mogą podważyć wiarę w siebie, a zdarzają się nawet na pierwszych szczeblach kariery. 

 

Nawarstwienie problemów wywołuje walkę z własną psychiką. Każdy muzyk/sportowiec zadawał sobie pytania typu: 

• „Czy jestem wystarczająco dobry?”; 

• „Co zrobię, jak mi nie pójdzie?”; 

• „Czy na pewno się do tego nadaję?”. 

Praca nad charakterem i wiarą w siebie jest kluczowa na drodze kariery. W przeciwnym razie, dążenie do doskonałości może powodować poważne konsekwencje psychiczne. 

 

Cel 

Każda praca powinna być wykonywana w jakimś celu długo- i krótkoterminowym. Ćwiczenie bez celu najczęściej oznacza brak motywacji i chęci do działania. W ścieżce rozwoju pracownika (np. korporacji) jest ustalona droga, po której można się poruszać. W branży muzycznej i sportowej każdy sam (lub z pomocą trenerów) wyznacza:  

• co chce osiągnąć; 

• jakimi metodami chce to osiągnąć; 

• ile daje sobie czasu na dane osiągnięcie; 

• jak mierzy postęp osiągnięcia celu. 

 

Cele krótkoterminowe (np. wyćwiczenie danego utworu, chwytu itp.) powinny mieć udział w ciągłym rozwoju i pozwalać na zwiększanie poziomu trudności. Prowadzą one do małych celów długoterminowych (udział w przesłuchaniach szkolnych, regionalnych, zagranie koncertu). Te
z kolei pomogą zdobywać coraz większe osiągnięcia (udział w bardziej renomowanym konkursie, zajęcie wyższego miejsca w kolejnej edycji). 

 

Najlepszym rozwiązaniem będzie wyznaczanie sobie kolejnego punktu zaraz po osiągnięciu pierwszego. Nie straci się w ten sposób poczucia sensu dalszego rozwoju. Oczywiście, nie zawsze będzie można odnosić same sukcesy i należy wziąć to pod uwagę. Czasem podwinie się noga, nastąpi pomyłka, stres. 

 

Jeśli taka sytuacja się wydarzy – nie załamuj się! 

Krok po kroku przeanalizuj własny występ, wypisz elementy dobre i złe. Następnie zbadaj przyczyny niepowodzeń i je wyćwicz. Pamiętaj jednak o docenieniu się za rzeczy dobre. Przeanalizuj również cel – mógł być zbyt ambitny na ten etap rozwoju. 

​

 

Wykorzystanie sportu w praktyce muzyka 

​

Sport i muzyka dążą do perfekcji np. w ruchu, oddechu czy znajomości pracy mięśni. Koncentrują się jednak na innych elementach. Przy odpowiednim ich połączeniu, mogą przyczynić się do szybszego i lepszego rozwoju muzyka. 

 

Oddech 

Właściwy oddech znacząco poprawi komfort pracy. Dobrze dotleniony organizm jest w stanie pracować dłużej i intensywniej bez narażenia na dyskomfort. Podczas uprawiania sportu aktywują się narządy wspomagające oddychanie tj. przepona i mięśnie międzyżebrowe. Łatwiej jest skupić się na oddechu i go odpowiednio wyćwiczyć. Efekt wykonywanego ćwiczenia jest
o wiele lepszy, kiedy oddech jest poprawny. Kiedy pracują same płuca lub ćwiczenia są wykonywane na bezdechu, organizm szybciej się męczy, a w mięśniach dochodzi do bolesnych spięć. 

Znajomość swojego ciała 

Regularnie uprawiając sport, trenuje się przydatne partie mięśni i aktywizuje się mięśnie głębokie. Ułatwiają one zachowanie odpowiedniej postawy ciała. Poprawia to higienę pracy oraz umożliwia skuteczniejsze jej wykonywanie. O wiele łatwiej ćwiczy się bez bólu pleców, przykurczów mięśni czy uszkodzeń stawów. 

 

Świadome wykonywanie ćwiczeń i edukacja, poszerza ogólną wiedzę na temat funkcjonowania ciała. Dzięki niej można porównać obecną pracę ciała do tej „książkowej” i naprawić popełniane błędy. Pozna się możliwości własnego organizmu i jego granice. Zabezpieczy się go przed kontuzjami i nadwyrężeniem.  

 

Sport to zdrowie – nie tylko fizyczne 

Poza stanem fizycznym – sport pozytywnie wpływa na psychikę. Podczas ćwiczeń wydzielane są substancje (dopamina, serotonina) odpowiedzialne za poprawę nastroju i uczucie euforii. Psychika odpoczywa, mimo zmęczenia fizycznego. To forma odpoczynku od codziennej pracy umysłowej i przekierowanie uwagi tylko na ćwiczenia - swego rodzaju medytacja. 

 

Przez to, że sport skupia się na funkcjonowaniu ciała, łatwiej dostrzec pracę mięśni i odpowiednio ją wykorzystać podczas gry na instrumencie lub w śpiewaniu. Regularne uprawianie sportu wzmacnia również układ nerwowy oraz dotlenia organizm. 

Skutkami wprowadzenia go do życia muzyka są: 

• lepszy stan zdrowia; 

• szybsze efekty ćwiczeń; 

• zmniejszenie ryzyka kontuzji, przez które często trzeba przebudować swoją ścieżkę kariery. 

​